Szybki rozwój branży e-commerce wpłynął na to, że na rynku pojawiły się towary w postaci cyfrowej. O ile jest taka możliwość, przedsiębiorcy chętnie dokonują transferu towarów tradycyjnych na ich odpowiedniki w postaci cyfrowej. Powoduje to ich nieograniczoną dostępność i uniknięcie kosztów dostawy czy magazynowania towarów. Już za „jednym kliknięciem” klient może cieszyć się zakupionym towarem, co powoduje, że w obecnych czasach towary cyfrowe odnotowują wzrost sprzedaży. Za tą tendencją przemawiają dane, według Google Polska w 2020 roku w polskim Internecie pojawiło się aż 3,6 mln nowych użytkowników usług online. Oznacza to, wzrost liczby konsumentów chcących nabyć treści cyfrowe online. Dlatego należy przyjrzeć się dotychczasowym praktykom i regulaminom stosowanym w swojej firmie, gdyż weszły w życie zmiany w przepisach dotyczące e-commerce.
Z dniem 1 stycznia 2023 r. weszły w życie istotne zmiany dla przedsiębiorców z branży e-commerce jak i sprzedających stacjonarnie, mające na celu implementację dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/770 z dnia 20 maja 2019 r. w sprawie niektórych aspektów umów o dostarczanie treści cyfrowych i usług cyfrowych (Dz. Urz. UE L 136 z 22.05.2019, str. 1 i Dz. Urz. UE L 305 z 26.11.2019 str. 60) oraz dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/771 z dnia 20 maja 2019 r. w sprawie niektórych aspektów umów sprzedaży towarów, zmieniającej rozporządzenie (UE) 2017/2394 oraz dyrektywę 2009/22/WE oraz uchylającej dyrektywę 1999/44/WE (Dz. Urz. UE L 136 z 22.05.2019, str. 28 i Dz. Urz. UE L 305 z 26.11.2019 str. 63). Zmiany, o których mowa dotyczą praw konsumentów w zakresie reklamacji i treści cyfrowych. Początkowo, przewidziano wejście w życie tych zmian na dzień 1 stycznia 2022 r., a zatem zostały one zaimplementowane do polskiego porządku prawnego po terminie. Na marginesie w ostatnim czasie weszły w życie również inne istotne zmiany dla przedsiębiorców z branży e-commerce jak i sprzedających stacjonarnie, wynikające z tzw. dyrektywy Omnibus, o których więcej dowiesz się TUTAJ
Wracając do projektu ustawy o zmianie ustawy o prawach konsumenta oraz ustawy – Kodeks cywilny to zmiany dotyczyć będą m.in. rękojmi i gwarancji, więcej na ten temat dowiesz się TUTAJ. Ponadto, nowością będzie wyodrębnienie umowy o dostarczanie treści cyfrowej lub usługi cyfrowej.
TREŚCI CYFROWE
Na początek należałoby ustalić co to są właściwie treści cyfrowe. Ustawa o prawach konsumenta określa treści cyfrowe w sposób szeroki jako:
- dane wytwarzane i dostarczane w postaci cyfrowej.
Przepisy unijne mogą posłużyć tutaj konkretniejszymi ramami, według motywów 19 dyrektywy 2011/83/UE, treści cyfrowe to:
- dane wytwarzane i dostarczane w formie cyfrowej, takie jak: programy komputerowe, aplikacje, gry, muzyka, nagrania wizualne lub teksty, bez względu na to, czy dostęp do nich osiąga się poprzez pobieranie czy poprzez odbiór danych przesyłanych strumieniowo, na trwałym nośniku czy przy użyciu jakichkolwiek innych środków.
Tutaj warto zwrócić uwagę, że przepisy ustawy o prawach konsumenta, dotyczące wyodrębnionej umowy o dostarczenie treści cyfrowych dotyczą tych treści cyfrowych, które zostały dostarczone konsumentowi np. online poprzez e-mail jako plik, a nie na trwałym nośniku np. płyta DVD, pendrive. Jest to o tyle ważne rozróżnienie, gdyż z omawianą umową wiążą się określone obowiązki jakie przedsiębiorca musi wypełnić wobec konsumentów.
Do katalogu treści cyfrowych można zaliczyć na przykład:
- e-booki,
- gry komputerowe,
- pliki muzyczne.
USŁUGA CYFROWA
Usługa cyfrowa to usługa pozwalająca konsumentowi na:
- wytwarzanie, przetwarzanie, przechowywanie lub dostęp do danych w postaci cyfrowej,
- wspólne korzystanie z danych w postaci cyfrowej, które zostały przesłane lub wytworzone przez konsumenta lub innych użytkowników tej usługi,
- inne formy interakcji przy pomocy takich danych.
Do katalogu usług cyfrowych można zaliczyć na przykład:
- media społecznościowe,
- hosting.
REKLAMACJA
Zmiana w tym zakresie dotyczy przede wszystkim wprowadzenia przepisów o procedurze reklamacyjnej treści cyfrowych.
ODSTĄPIENIE OD UMOWY
Zgodnie z nowymi przepisami, w sytuacji, gdy treści cyfrowe lub usługi cyfrowej nie dostarczono konsumentowi, może on:
- wezwać przedsiębiorcę do ich dostarczenia,
- jeżeli przedsiębiorca nie dostarczy treści cyfrowej lub usługi cyfrowej niezwłocznie lub w dodatkowym, wyraźnie uzgodnionym przez strony terminie, konsument może odstąpić od umowy.
Konsument będzie mógł też odstąpić od umowy bez wzywania przedsiębiorcy do dostarczenia treści cyfrowej lub usługi cyfrowej, w następujących sytuacjach:
- przedsiębiorca oświadczył, lub z okoliczności wyraźnie wynika, że nie dostarczy treści
cyfrowej lub usługi cyfrowej, lub
- konsument i przedsiębiorca uzgodnili, lub z okoliczności zawarcia umowy wyraźnie wynika, że określony termin dostarczenia treści cyfrowej lub usługi cyfrowej miał istotne znaczenie dla konsumenta, a przedsiębiorca nie dostarczył jej w tym terminie.
Druga z omawianych sytuacji będzie miała miejsce, jeżeli na przykład przedsiębiorca przeprowadził przedświąteczną akcję promocyjną prezentów tj. treści lub usług cyfrowych i nie dostarczy ich konsumentowi na czas.
ŻĄDANIE DOPROWADZENIA DO ZGODNOŚCI Z UMOWĄ, OŚWIADCZENIE O OBNIŻENIU CENY ALBO O ODSTĄPIENIU OD UMOWY
Jeżeli treść cyfrowa lub usługa cyfrowa jest niezgodna z umową, konsument może:
- żądać doprowadzenia do zgodności z umową.
Jednakże gdyby doprowadzenie do zgodności z umową było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla przedsiębiorcy nadmierne koszty, przedsiębiorca może odmówić doprowadzenia do zgodności z umową. Przy ocenie nadmierności kosztów uwzględnia się wszelkie okoliczności sprawy, w szczególności znaczenie braku zgodności treści cyfrowej lub usługi cyfrowej z umową oraz wartość treści cyfrowej lub usługi cyfrowej zgodnej z umową.
- złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy, gdy:
1) doprowadzenie do zgodności z umową jest niemożliwe albo wymaga nadmiernych kosztów,
2) przedsiębiorca nie doprowadził treści cyfrowej lub usługi cyfrowej do zgodności z umową,
3) brak zgodności z umową występuje nadal, pomimo że przedsiębiorca próbował doprowadzić treść cyfrową lub usługę cyfrową do zgodności z umową,
4) brak zgodności treści cyfrowej lub usługi cyfrowej z umową jest na tyle istotny, że uzasadnia natychmiastowe obniżenie ceny albo odstąpienie od umowy,
5) z oświadczenia przedsiębiorcy lub okoliczności wyraźnie wynika, że nie doprowadzi on treści cyfrowej lub usługi cyfrowej do zgodności z umową w rozsądnym czasie lub bez nadmiernych niedogodności dla konsumenta.
ZWROT PŁATNOŚCI WSKUTEK SKORZYSTANIA Z PRAWA ODSTĄPIENIA OD UMOWY LUB OBNIŻENIA CENY
Powinno to nastąpić niezwłocznie, nie później niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania oświadczenia konsumenta o odstąpieniu od umowy lub obniżeniu ceny.
OKRES ODPOWIEDZIALNOŚCI SPRZEDAWCY
Warto pamiętać, że przedsiębiorca ponosi odpowiedzialność za brak zgodności treści cyfrowej lub usługi cyfrowej dostarczanej jednorazowo lub częściami z umową, który istniał w chwili jej dostarczenia i ujawnił się w ciągu dwóch lat od dostarczenia treści cyfrowej lub usługi cyfrowej. Co do zasady domniemuje się, że brak zgodności z umową, który ujawnił się przed upływem roku od dostarczenia treści cyfrowej lub usługi cyfrowej, istniał w chwili jej dostarczenia.
! UWAGA
Aby przedsiębiorca nie naraził się na zarzut nielegalnego działania, istotnym jest aby zmiany w przepisach znalazły swoje odzwierciedlenie w regulaminie np. sklepu internetowego.
Należy pamiętać, że powyżej zostały omówiona wybrane zmiany w przepisach.
